بیماری فشارخون، یک بیماری جدی و پرخطر است و شیوع بسیار بالایی دارد. برای جلوگیری از خطرات مرگبار این بیماری، میزان فشارخون افراد مبتلا، باید به طور مداوم سنجیده شود. حتی افراد سالم نیز باید در فواصل زمانی منظم فشارخون خود را سنجش کنند تا از سلامت آن اطمینان حاصل کنند. برای سنجش فشارخون، از دستگاهی به نام فشارسنج استفاده می‌شود که انواع و ویژگی‌های مختلفی دارد.محبوب ترین محصول فروشگاه تجهیزات پزشکی توانی نو : دستگاه اکسیژن ساز قابل حمل و خانگی
فشارسنج، به دلیل اهمیت بالای آن، از پرکاربردترین وسایل پزشکی است. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع مختلف فشارسنج و ویژگی‌های هر کدام آشنا کنیم.
افزایش فشارخون، یکی از بیماری‌های بسیار شایع امروز است. این بیمار در تمامی کشورها و علی‌الخصوص در کشورهای در حال توسعه، شیوع بالایی دارد. بیماری فشارخون، علائم محسوسی ندارد و به این دلیل، قاتل خاموش یا “Silent Killer” نامیده می‌شود. بنابراین، بهترین راه شناسایی آن، اندازه‌گیری فشارخون می‌باشد. اگر فشارخون بالا به موقع تشخیص داده شود، می‌توان ازعوارض مرگبار آن، جلوگیری کرد.
اندازه‌گیری فشارخون، از متداول‌ترین کارها در تشخیص و مراقبت در حوزه پزشکی است و توسط دستگاه فشارسنج انجام می‌شود. اما، نکته مهم این است که اگر خطایی در اندازه‌گیری به وجود بیاید، می‌تواند باعث ایجاد خطرات جبران‌ناپذیر در بیماران شود.
قبل از معرفی انواع دستگاه‌های فشارسنج و ویژگی‌های آنها، به طور مختصر درباره بیماری فشارخون و عوامل مؤثر بر آن، توضیح می‌دهیم.
برای اینکه خون بتواند در اعضای بدن جریان پیدا کند و مواد غذایی به قسمت‌های مختلف آن برساند، به نیرو نیاز دارد. این نیرو، فشارخون نامیده می‌شود. قلب، مولد نیروی فشارخون است.
چه زمانی می‌گوییم که فرد مبتلا به بیماری فشارخون شده است؟ هرگاه فشارخون فرد، از 14 روی 9 بیشتر باشد، می‌گوییم که فرد، مبتلا به بیماری فشارخون شده است. افرادی که دچار این بیماری هستند، مستعد بیماری‌های قلبی و عروقی و نهایتاً سکته قلبی و مغزی نیز می‌باشند و معمولاً ازدیاد چربی و قند خون نیز دارند. فشارخون، به دلیل بیماری‌های کلیوی و فوق کلیوی، بیماری‌های تیروئید، داروهای ضد بارداری و سایر عوامل ناشناخته به وجود می‌آید.
در افرادی که فشارخون بالا دارند، رعایت رژیم غذایی، نقش مهمی دارد. در رژیم غذایی این افراد باید مصرف نمک محدود باشد و یا در صورت لزوم حذف شود. این افراد، باید از فشارهای عصبی و خانوادگی، دود ناشی از مواد مخدر و سایر آلودگی‌های محیطی دور باشند.
فرد مبتلا به فشارخون، علاوه بر استفاده از قرص‌های کنترل‌کننده فشارخون، باید از دستگاه فشارسنج نیز استفاده کند. فشارخون افراد بیمار، باید بصورت مداوم توسط دستگاه چک شود تا عارضه جدی و جبران‌ناپذیری، اتفاق نیافتد. فشارخون، یک بیماری خطرناک است که به اعضای حیاتی مانند مغز، قلب، کلیه و چشم آسیب جدی می‌رساند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع دماسنج و تب سنج و روش‌های اندازه‌گیری دمای بدن
دستگاه فشارسنج خون، یک وسیله بسیار مهم و ضروری در علم پزشکی است. این دستگاه، انواع مختلف دارد. انواع دستگاه‌های فشارسنج عبارتند از:
1. مانومتر عقربه‌ای
2. جیوه‌ای یا دیجیتال
3. استتوسکوپ ( گوشی پزشکی)
در این نوع فشارسنج، یک مانومتر جیوه‌ای برای سنجش فشارخون بیمار به کار رفته است. این فشارسنج، دقت بالایی دارد و نتایج بسیار دقیقی را نشان می‌دهد. دستگاه فشارسنج جیوه‌ای، از یک محفظه فلزی، صفحه مدرج عمودی که بر حسب میلی‌متر جیوه درجه‌بندی شده و یک لوله‌شیشه‌ای که در انتهای خود، مخزن جیوه را دارا می‌باشد، تشکیل شده است. فشارسنج جیوه‌ای، اندازه نسبتاً بزرگی دارد و به دلیل حمل مشکل آن و نیز خطرات جیوه، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما، این فشارسنج از فشارسنج‌های دیگر، دقیق‌تر و بهتر است.
نکته مهمی که درباره فشارسنج جیوه‌ای وجود دارد، این است که بعضی از انواع ایستاده آن را، کمی کج می‌سازند تا خواندن ارقام آسان‌تر باشد. برای جبران این کجی، اعداد را در جای مناسبی می‌نویسند. در هنگام خواندن، چشمان شما باید تقریباً هم سطح بالای ستون جیوه قرار داشته باشد تا ارقام به درستی خوانده شوند.
دستگاه فشارسنج جیوه، دقیق است و به‌راحتی نیز تعمیر می‌شود، اما در مورد سمی بودن جیوه، هم برای گیرنده فشار و هم برای شخص معاینه شونده، خطراتی دارد. جیوه، اثرات سمی بر روی محیط دارد. این ماده، به شکل بخار با فاضلاب یا در زباله‌های جامد، وارد محیط می‌شود. به همین دلیل، استفاده از فشارسنج جیوه‌ای در بعضی از کشورها مانند سوئد و هلند، ممنوع اعلام شده است.
تماس با جیوه، اثرات سمی بسیار جدی دارد. جذب جیوه، باعث اختلالات روانی و نیز آسیب شدید به کلیه می‌شود. بنابراین، استفاده از آن، باید با احتیاط بسیار زیاد همراه باشد.
در زمان تعمیر یا تمیز کردن دستگاه فشارسنج جیوه‌ای، باید آن را در یک سینی که سطح صاف و غیرقابل نفوذ دارد و با شیب 10 درجه قرار داد. در انتهای شیب سینی، باید یک ظرف آب قرار داده شود. حتماً باید از دستکش‌های مناسب (مانند لاتکس) استفاده شود تا از تماس مستقیم با جیوه خودداری شود. تمام این اقدامات، باید در محیطی انجام شود که تهویه مناسب دارد تا جیوه استنشاق نشود. چنانچه قرار باشد تعمیرات وسیع‌تر انجام گیرد، دستگاه باید در یک بسته‌بندی مناسب با پوشش یا کیسه پلاستیکی گذاشته شود و به متخصص تعمیرات فرستاده شود. چنانچه جیوه ریخته شود، هرگز نباید از وسایل مکشی مانند جاروبرقی استفاده کرد.
لوله مانومتری، باید در فواصل منظم تمیز شود تا جیوه به راحتی در آن بالا و پایین برود و تغییرات فشار را به خوبی نشان دهد. برای تمیز کردن لوله، باید درون آن داخل یک کیسه پلاستیکی ریخته شود و به طور مستقیم به داخل مخزن زباله ریخته نشود.
فشارسنج مانومتر عقربه‌ای، به فشارسنج ساعتی نیز مشهور است. مانومترِ این دستگاه، از نوع عقربه‌ای است. این نوع فشارسنج، فنردار است و با استفاده از فشارهوا، عقربه‌ای را روی صفحه‌ای مدرج حرکت می دهد. هر درجه در این صفحه، نشانگر یک میلی‌متر جیوه است. این فشارسنج، از نوع پرمصرف در مراکز بهداشتی درمانی می‌باشد. برای اینکه فشارسنج مانومتر عقربه‌ای از دقت خوبی برخوردار باشد، باید به طور منظم کالیبره و تنظیم شود.
فشارسنج عقربه‌ای، فشارخون را از طریق یک سیستم دستی و اهرمی ثبت می‌کند. این فشارسنج، از نظر مکانیکی نسبت به فشارسنج جیوه‌ای پیچیده‌تر است. این فشارسنج، در برابر ضربه و تکان بسیار حساس است و اگر ضربه یا تکان، زیاد باشد، ممکن است فشارخون را کمتر از مقدار واقعی آن نشان دهد.
مشکل دیگری که وجود دارد این است که عقربه دستگاه از تنظیم خارج می‌شود و باعث می‌شود که فشارخون بالاتر یا پایین‌تر از میزان واقعی نشان داده شود.
در بعضی از مدل‌های فشارسنج عقربه‌ای، یک گوشی هم وجود دارد. بنابراین، نیازی به خرید گوشی جداگانه ندارید. بهترین وسیله برای کالیبراسیون این فشارسنج، استفاده از یک فشارسنج جیوه‌ای است.
بیشتر بخوانید: مزایای استفاده از دستگاه بخور در خانه چیست؟
این نوع فشارسنج‌ها از سیستم دیجیتال برای اندازه‌گیری میزان فشارخون استفاده می‌کنند. فشارسنج دیجیتال، مجهز به یک بازوبند است که با فشار دادن دکمه روی دستگاه شروع به باد کردن می‌کند. باد کردن تا سطح معینی ادامه پیدا می‌کند و سپس به طور اتوماتیک می‌خوابد. فشارسنج های دیجیتالی، در قسمت بازوبند، یک گیرنده خاص الکتریکی دارند که نسبت به نبض، حساس است و میزان فشارخون را روی نمایشگر نشان می‌دهد.
انواع مختلفی از دستگاه‌های فشارسنج دیجیتال وجود دارد که معروف‌ترین آنها مچی و بازویی هستند. نوع اول آن، تنها نمایشگر و سیستم سنجش دیجیتال دارد و باقی سیستم، دستی می‌باشد. این نوع فشارسنج، نسبت به مدل مچی، دقت بیشتری دارد. در نوع دوم، تمام مراحل به صورت کاملاً اتوماتیک انجام می دهد. هر دو نوع فشارسنج، دارای مقداری حافظه برای ذخیره نتایج سنجش فشارخون بیمار هستند.
نوع سوم این دستگاه‌ها، فشارسنج‌های خودکار انگشتی یا مچی با نمایشگر دیجیتالی هستند. این فشارسنج‌ها، به جای بازوبند به مچ‌بند یا انگشت‌بند مجهز هستند. آزمایشات نشان داده است که این نوع فشارسنج‌ها، چندان در اندازه‌گیری دقیق نیستند. این فشارسنج‌ها، بی نهایت به وضعیت و دمای بدن حساس هستند. بعضی از مدل‌های فشارسنج دیجیتال، فقط برای بازوی چپ طراحی شده‌اند. این موضوع باعث می‌شود که استفاده از آن برای بیمارانی که فشارخون آنها باید از بازوی راست اندازه‌گیری شود، غیر‌ممکن باشد. همچنین در سایت bloodpressureuk اطلاعات کاملی وجود دارد .
همانطور که گفته شد، همه انواع دستگاه‌های فشارسنج معایب و مزایایی دارند. دستگاه فشارسنج جیوه‌ای از نظر بسیاری از افراد دقیق‌تر از سایر انواع فشارسنج‌ها می‌باشد. ولی، استفاده از آن به علت خطرات جیوه رو به کاهش است. به طور کلی، گفته می‌شود که فشارسنج بازویی نسبت به فشارسنج‌هایی که به مچ وصل میشوند، دقیق‌تر هستند.
با هر دستگاهی که قرار است فشارخون خود را سنجش کنید، حتماً این موارد را رعایت کنید تا میزان فشارخون خود را دقیق‌تر بدانید:
1. قبل از گرفتن فشار، حداقل 5 دقیقه استراحت کنید.
2. حداقل 30 دقیقه قبل از گرفتن فشار، از مصرف چای، قهوه و سیگار خودداری کنید.
3. حتماً دست شما عریان باشد و در سطح قلب و روی یک تکیه گاه قرار بگیرد.
4. هنگام گرفتن فشار صحبت نکنید و پاهای‌تان را روی هم قرار ندهید.
بیشتر بخوانید: هر آنچه در مورد دستگاه تست قند خون یا گلوکومتر باید بدانید
بیماری فشارخون، یک بیماری بسیار خطرناک است و به اعضای حیاتی مانند قلب و مغز آسیب می‌رساند. برای جلوگیری از این بیماری مرگبار خاموش، فشارخون افراد توسط دستگاه فشارسنج چک می‌شود. برای دقیق بودن دستگاه فشارسنج، باید نکات لازم قبل از استفاده از آن رعایت شود. گفته می‌شود که دستگاه‌های فشارسنج بازویی نسبت به فشارسنج های مچی، دقیق‌تر هستند. شما می‌توانید با استفاده از رژیم‌های غذایی سالم، ورزش، خودداری از مصرف دخانیات و سبک زندگی سالم، میزان فشارخون را در اندازه نرمال نگه دارید.
منابع:
hypertension.ca/
www.verywellfit.com
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به سایت فروشگاه تجهیزات پزشکی توانی نو می باشد.
